Συνέντευξη με τον Ερευνητή Αρχαιολογίας και Μουσειολογίας – Unesco MASARYK UNIVERSITY Ερευνητικό Επιστημονικό Κέντρο ARCHAIA Brno Μανώλη Κλώντζα
Συνέντευξη με τον Ερευνητή Αρχαιολογίας και Μουσειολογίας – Unesco MASARYK UNIVERSITY Ερευνητικό Επιστημονικό Κέντρο ARCHAIA Brno Μανώλη Κλώντζα
Ήταν μια πάρα πολύ δύσκολη απόπειρα, πραγματικά πρωτόγνωρη και γι αυτό οι ερωτήσεις δεν ήταν πολλές, στον κίνδυνο να μην εκτεθούμε μιας και μπήκαμε σε αχαρτογράφητα νερά που αφορούσαν την αρχαιολογία και μάλιστα την προσπάθεια παρουσίασης ενός πολύ δυνατού επιστημονικού βιβλου.
Αντικειμενικά δεν είναι εύκολο πράγμα να έχεις απέναντι σου ένα ερευνητή και σε κάτι που για μας είναι ακόμα πολύ νέο και θεωρητικά άγνωστο, παρότι είχαμε διαβάσει το βιβλίο το οποίο ήταν η αφορμή για την παρακάτω συνέντευξη.
Πραγματικά Θέλαμε τον άνθρωπο που είχαμε απέναντι μας μέσω τηλεδιάσκεψης (και που μας έδωσε πολύ μεγάλη χαρά και είναι τιμή για το πόρταλ μας να τον έχουμε μαζί μας), να μην τον κουράσουμε με άχαρες και σε πολλές περιπτώσεις(άθελα μας βέβαια) επαναλαμβανόμενες ερωτήσεις.
Ο καθηγητής Αρχαιολογίας και Μουσειολογίας και ο ένας εκ των δύο συγγραφέων, του βιβλίου (που θα μάθετε όσονουπο ποιο είναι), Μανώλης Κλώντζας με καταγωγή από την Ανατολική Κρήτη(ο οποίος αυτοαναφέρεται ως εργάτης της επιστήμης του), μας έδωσε ένα κομμάτι από τον πολύτιμο χρόνο του και μας παραχώρησε την παρακάτω πολύ σημαντική για μας συνέντευξη. Αφέθηκε μέσα από τις λίγες αντικειμενικά ερωτήσεις μας, ούτως ώστε να αναπτύξει διεισδυτικά και αναλυτικά, (μέσα από τις απαντήσεις του πάντα), το περιεχόμενο του Βιβλίο,”ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ – το σημαντικτότερο αρχαιολογικό εύρημα δεν θα βρεθεί από τη γη”.
Το βιβλίο “ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ-το σημαντικτότερο αρχαιολογικό εύρημα δεν θα βρεθεί από τη γη” το έγραψαν στην στο ελεύθερο τους χρόνο στην Ουάσιγκτον dc στο Damparton Oaks, με την σύζυγο του και συνεργάτιδα του Βέρα Κλώντζα- Γιάκλοβα(διευθύντρια του τμήματος κλασικής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπρνο της Τσεχίας, Guest professor σε πολλά Πανεπιστήμια της Ευρώπης και μόνιμη διδάσκουσα στο Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας).
Το συγκεκριμένο βιβλίο οποίο γράφτηκε σε “ενδιαφέροντες καιρούς” όπως υπογράφουν στο οπισθόφυλο του εν λόγω. Συμπληρώνοντας οι παραπάνω καθηγητές και συγγραφείς, [εκτός του ότι αναδείχνουν την αξία της ανθρωπιστικής επιστήμης της “Αρχαιολογίας”(όχι ως μια μονοδιάστατη απόπειρα έρευνα σκαπάνης)], που στέκεται μόνο στην εθιμοτυπική αποκάλυψη του “ηρωϊκού” παρελθόντος, αλλά στο πως τα ευρημάτα του χτες, ήταν πάντα εδώ και μπορούν να αποκαλύψουν αναγκαία συμπεράσματα για το αύριο, στο τι θα πάρουμε και στο τι θα αφήσουμε πίσω μας.
Γράφουν λοιπόν οι παρακάτω συγγραφείς και ερευνητές: Οι καιροί αλλάζουν τα δεδομένα, οι παλιές συνήθειες δεν λειτουργουν. ενώ το ιστορικό νέο δεν έχει ακόμα αποκρυσταλλωθει. Ανησυχία, αστάθεια. το παράλογο, η βία, πόλεμοι φτώχει, κρίση κυριαρχούν”. Αγαπητοί αναγνώστες, αγαπητές αναγνώστριες, έχουμε την τιμή και την χαρά να σας παρουσιάσουμε τον ερευνητή Μανώλη Κλώντζα και από την δική μας πλευρά να του πούμε ένα μεγάλο ευχαριστώ.
• Παράξενος ο τίτλος. Θα θέλαμε να μας πείτε κάτι με αυτό…
Ναι οπωσδήποτε δεν τον επιλέξαμε τυχαία. Είμαστε κι εμείς μέρος της κοινότητας των αρχαιολόγων. Όπως όλοι έτσι κι εμείς ζούσαμε από τα εφηβικά μας στην ουσία χρόνια, από τότε που ήμασταν φοιτητές την χαρά και την ικανοποίηση της κάθε στιγμής όταν μια νέα κατάσταση σε μια ανασκαφή, ένα νέο εύρημα μας έβγαινε στο φως, όταν μας έκανε σοφότερους, στην προσπάθεια μας να απαντήσουμε στο ιστορικό ερώτημα που είχαμε θέσει πριν την αρχαιολογική έρευνα. Με την διαδικασία της όλης εξέλιξης και της μεθοδολογικής αναβάθμισης της αρχαιολογίας πολλά άλλαξαν ριζικά σε σχέση με το τι θεωρούμε εύρημα, μνημείο, πολύ περισσότερο για την ποιότητα και τον όγκο πληροφοριών που λαμβάνουμε. Η όλη αναβάθμιση της αρχαιολογίας ως επιστήμης τα τελευταία χρόνια βασίζεται στην διεπιστημονική προσέγγιση και στην εκμετάλλευση της ανάπτυξης των θετικών επιστημών και των νέων τεχνολογιών. Μα ακόμα και στην ανάπτυξη των ανθρωπιστικών επιστημών. Είναι η αντίδραση σε μια αντικειμενική ανάγκη της αρχαιολογίας να δώσει απαντήσεις σε απλά και σύνθετα ερωτήματα για το μακρινό παρελθόν, ανάλογα με αυτά που θέτουμε ως άνθρωποι για τον κόσμο σήμερα και για την καθημερινότητα μας. Ο κλάδος μας μέσα από αυτήν ακριβώς την διαδικασία έχει φτάσει σε ένα επίπεδο μελέτης συγκεντρωμένης πληροφορίας και γνώσης. Τονίζουμε εδώ ότι τα σύγχρονα προβλήματα και ερωτήματα επιβάλουν ως αναγκαιότητα για δημοκρατική ανοιχτή στην κοινωνία διεπιστημονική προσέγγιση. Μέσα απ’ αυτή την προσέγγιση αναδεικνύεται πρώτα από όλα η προσέγγιση στην φύση ως ενότητα. Εδώ βασίζονται και οι νέες οπτικές μας στο τι είναι μνημείο, ή «εύρημα» κλπ. Ας δούμε όμως και μια άλλη πλευρά. Για παράδειγμα εκείνη των mega data. Αναφέρομαι εδώ κυρίως όχι τόσο στο τεχνικό κομμάτι, μα στη μεθοδολογία μετατροπής της πληροφορίας ως τέτοιας σε πραγματική επιστημονική γνώση. Πληροφοριών αντικειμενικών που όμως δεν βασίζονται μόνο στις ανθρώπινες αισθήσεις μας. Εδώ η αρχαιολογία έχει κάνει άλματα. Σε μεγάλο βαθμό όμως πρόβλημα και πρόκληση του σήμερα είναι η ίδια η μεθοδολογία συλλογής, επεξεργασίας – μελέτης και αξιοποίησης των στοιχείων ή πληροφοριών. Η μετατροπή σε επιστημονική γνώση προς όφελος της φύσης της οποίας ως άνθρωποι μαζί με τα μνημεία μας αποτελούμε μέρος. Αποκτά όμως την πραγματική του διάσταση και αξία όταν και μόνο όταν γίνει κτήμα της κοινωνίας. Ένα υβριδικό δηλαδή όπλο για κάθε χρήση. Για την καλυτέρευση της ίδιας της ζωής. Ένα αν θέλετε εργαλείο χρήσιμο στα ίδια τα καθημερινά προβλήματα και ερωτήματα που μας απασχολούν. Με άλλα λόγια αρχαιολογία ως στρατηγική επιστήμη.
Αυτή η ανοιχτή στην κοινωνία, δημοκρατική διεπιστημονική διαδικασία που θα εκμεταλλεύεται πλήρως την ιστορική γνώση και την πληροφορία ( πχ «mega data») θεωρούμε ότι είναι το σημαντικότερο «εύρημα» για τον άνθρωπο και την φύση σήμερα.
Για αυτό άλλωστε προσπαθήσαμε στην δουλειά μας αυτή με αρκετά αρχαιολογικά – ιστορικά παραδείγματα να το κάνουμε εύκολα κατανοητό στον καθένα.
Σε σχέση με ας πούμε την παραδοσιακή ή κυρίαρχη αρχαιολογία πως δένουν τα παραπάνω;
Η παραδοσιακή, γραφειοκρατική μη δημοκρατική και όχι ανοιχτή στην κοινωνία επιστήμη οδηγεί λόγω των ποιοτικά νέων προβλημάτων που έχει να αντιμετωπίσει και λόγω της ταχείας αλλαγής των αντιλήψεων της ίδιας της κοινωνίας σε προβλήματα όπως αυτά που απασχολούν αυτήν την περίοδο την Ελληνική κοινωνία και όχι μόνο την Ελληνική φυσικά. Τα παραδείγματα της όλης πολεμικής γύρω από τα έργα στην Ακρόπολη των Αθηνών ή αυτό του μετρό της Θεσσαλονίκης, αυτά της χωροθέτησης βιομηχανικών ΑΠΕ εντός αρχαιολογικών χώρων (πχ Ισθμός Ιεράπετρας), Άνδρος, Τήνος, Κοιλάδας Μουσών κλπ. είναι νομίζω ιδανικές περιπτώσεις για να κατανοήσουμε την ταχύτητα των αλλαγών που συντελούνται τόσο στα πλαίσια της επιστήμης όσο και της κοινωνίας. Οι βαθιές αιτίες των παραπάνω προβλημάτων εδράζονται στην έλλειψη δημοκρατικής ανοιχτής στην κοινωνία διεπιστημονικής προσέγγισης. Να το πούμε απλούστερα. Ξέρετε το ότι θα κάτσουν σε ένα τραπέζι μαζί πέντε, δέκα ακόμα και επιφανείς επιστήμονες αυτό επ’ ουδενί δεν συνιστά διεπιστημονική προσέγγιση. Σε αυτό όμως δεν έχουν την ευθύνη τόσο οι επιστήμονες όσο το κράτος και ο διαχρονικός χαρακτήρας του ή οι φορείς που συνδέονται κατ’ οποιονδήποτε τρόπο με αυτό.
Πως πρέπει να προσεγγίσουμε αυτά που συμβαίνουν σήμερα και προκαλούν τις αντιδράσεις της κοινωνίας πχ στο Μετρό Θεσσαλονίκης στον Ισθμό Ιεράπετρας; Η ακόμα και εδώ σε σχέση με μνημεία όπως είναι αυτό που τώρα θέλει να μετατρέψει το κράτος και το Ανώτατο ίδρυμα ως ιδιοκτήτης σε ξενοδοχείο; Κυρίως τι νομίζετε ότι πρέπει να κάνουμε…
Ζούμε σε μια εποχή που για αντικειμενικούς και επιστημονικά κατανοητούς λόγους έχουμε ένα εξελισσόμενο συντονισμένο πόλεμο ή επίθεση προς τα μνημεία, προς τον άνθρωπο και την φύση. Δεν αρκεί απλά η παρατήρηση και η επιδερμική μηχανιστική κατανόηση των αιτιών. Δεν αρκούν οι παραδοσιακοί αρχαιολογικοί ή γενικά οι παραδοσιακοί επιστημονικοί τρόποι υπεράσπισης και στοιχειοθέτησης.
Οφείλουμε με βάση την όλη γνώση να βρούμε τους τρόπους να υπερασπιστούμε τα μνημεία, τα ιστορικά φυσικά τοπία, τους ανθρώπους των τοπικών κοινωνιών στους οποίους πάνω απ’ όλα ανήκουν ή καλύτερα αποτελούν μέρος τους.
Ως ανθρωπιστικοί επιστήμονες, ειδικά οι αρχαιολόγοι πρέπει να ψάξουμε να βρούμε το νέο που γεννιέται μέσα από κάθε τέτοια ιστορική φάση κρίσης.
Διαφήμιση Εξωτερικού συνδέσμου
Διαφήμιση Εξωτερικού συνδέσμου
Θα πω κάτι που είχα γράψει τις προάλλες και στον Ημεροδρομο. Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά την μεγάλη εικόνα, όχι στενά τοπικά αλλά σε διεθνές δηλαδή επίπεδο , τις διαφορές σε σχέση με αντίστοιχα προβλήματα προηγούμενων εποχών που άπτονταν των μνημείων, της αρχαιολογικής έρευνας, των μουσειολογικών προσεγγίσεων κλπ, θα διαπιστώσουμε ότι το ιστορικά νέο έχει είδη γεννηθεί!
Το χέρι που οι αρχαιολόγοι και άλλοι επιστήμονες του χώρου τεντώνουν στην κοινωνία ζητώντας στήριξη και βοήθεια, ανταμώνει με χιλιάδες χέρια ανθρώπων που έχουν είδη σηκωθεί για να αγκαλιάσουν τον τόπο τους, την φύση τους, τα μνημεία τους, στην ουσία το ίδιο τους το «είναι», που εξαφανίζεται με εκπληκτική ταχύτητα ως αποτέλεσμα της οικονομικής άρα και πολιτικής εξασθένησης τους. Μια εξασθένηση που συμβαδίζει απόλυτα με την ισχυροποίηση, γιγάντωση εκείνου που είναι απόλυτα ξένο προς την φύση και τις διάφορες πλευρές της ( περιβάλλον, μνημεία, ανθρώπινη εργασία, επιστήμη κλπ). Το απόλυτα ξένο που δεν είναι άλλο από το ίδιο το κεφάλαιο ως τέτοιο.
Για τον κάθε αρχαιολόγο, μουσειολόγο, για κάθε άνθρωπο των ανθρωπιστικών επιστημών αποτελεί την μεγαλύτερη χαρά μα εντέλει και κορύφωση της όλης επιστημονικής διαδικασίας όταν η ίδια η κοινωνία αγκαλιάζει και αποφασίζει να υπερασπιστεί τις πολιτιστικές αξίες, τα μνημεία, γενικά το φυσικό περιβάλλον που είν’ όλα αυτά ενταγμένα , «τα ιερά δηλαδή και τα όσια» του κάθε λαού. Αποτελεί ίσως ότι πιο ζεστό και νέο. Αυτό μπορεί φυσικά να μην είναι το σημαντικότερο αρχαιολογικό εύρημα αλλά σίγουρα είναι να ομορφότερο ίσως αρχαιολογικό ή καλύτερα διεπιστημονικό «εύρημα». Έχει να κάνει με την όλη οπτική που συζητήσαμε και παραπάνω.
Σε σχέση με την ευρύτερη κοινωνία η ιστορία έχει δείξει ότι είναι μονόδρομος η συλλογική αντίδραση. Τα σωματεία , οι σύλλογοι, οι επιτροπές πολιτών θα πρέπει να γίνουν «καζάνια» προβληματισμού και συντονισμού. Πρέπει να γίνουν σε δημοκρατική βάση συνεργασίας με τους επιστήμονες, σημεία αναφοράς και εργαλεία στην αντιμετώπισης των κοινών προβλημάτων της όλης επίθεσης στην φύση, στα μνημεία και στον άνθρωπο παραγωγό αξιών ως ενότητα. Χώροι συλλογικής παραγωγής νέας γνώσης και αξιών. Χώροι υπεράσπισης και ανάπτυξης του πολιτισμού, των μνημείων τους, της φύσης , της τοπικής τους οικονομίας, της εργασίας και του ιδρώτα των ανθρώπων. Μόνο μέσα από μια τέτοια ενότητα προσφοράς, μόνο μέσα από μια τέτοια ενότητα επιστημόνων και κοινωνίας κόντρα στην κακομοιριά και στην γκρίνια που οδηγεί τους ανθρώπους η κρίση μπορεί να υπερασπιστεί επιτυχώς όλα τα παραπάνω. Σε αυτή την διαδικασία χάνουν το νόημα τους και οι όποιοι, από επιστημονική άποψη, τεχνητοί διαχωρισμοί μεταξύ ανθρώπων. Οι βόρειοι, νότιοι, κεντρώοι δεξιοί αριστεροί θα εξαφανιστούν από την σκέψη και τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών δια μαγείας. Εδώ φυσικά δεν εννοώ κατάργηση των πολιτικών συλλογικών φορέων. Αντίθετα η πολιτική διαφορετικότητα, η εμπεριστατωμένη άποψη από καρκίνωμα θα γίνει εργαλείο για τις τοπικές κοινωνίες.
Με ίδιες, παλιές, δοκιμασμένες πρακτικές, τόσο επιστημονικά όσο και σε σχέση με τις τοπικές κοινωνίες μόνο καταστροφή μνημείων και φύσης , μόνο χειροτέρευση του επιπέδου ζωής των ανθρώπων θα έχουμε.
Κύρια με μια τέτοια προσέγγιση άουτ οφ δε μποξ, οι τοπικές κοινωνίες όπως πχ στην Κρήτη, στα νησιά, μα και στις μεγάλες πόλεις δεν έχουν να χάσουν τίποτα.
Αντίθετα θα επιστρέψει το χαμόγελο, η δημιουργία, θα ξεπηδήσουν μπροστά τους εκατοντάδες νέα μνημεία και πλούτος που σήμερα δεν μπορούν να αντιληφθούν. Οι συλλογικότητες που έχουν μπει είδη σε αυτή την διαδικασία βλέπουν μπροστά τους τα πρώτα σημάδια…
Έχουν τόσα πολλά να δημιουργήσουν μετά τόσα χρόνια κρίσης και καταστροφής…
Να σημειώσουμε ότι η διαθεση του βιβλίου για την εποχή του Κορωνοϊου υπάρχει στις εκδόσεις Ατέχνως από τις οποίες κυκλοφορεί, στο βιβλιοπωλείο των Εκδόσεων Σύγχρονη Εποχή και στη σελίδα στο Facebook
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Ορισμένα αναρτώμενα πολυμέσα από το διαδίκτυο στους ιστότοπους μας, όπως εικόνες & κυρίως video που αναρτούμε (με τη σχετική σημείωση της πηγής η οποία αναγράφεται πάνω και μέσα στην ίδια την προβολή τους), αναδημοσιεύονται θεωρώντας ότι είναι δημόσιας προβολής χρήσης και αναδημοσίευσης. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, καλλιτεχνών, μουσικών, τραγουδοποιών, συγκροτημάτων, δισκογραφικών εταιρειών, κινηματογραφιστών, φωτογράφων, η ιδιοκτητών καναλιών στα διαδικτυακά πολυμέσα, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Επίσης σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολoγίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα άρθρων συνεργατών και αυτό δε μας δεσμεύει ως επιχείρηση. Για άρθρα και διαφημιστικό υλικό που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς το πρώτο απηχεί την προώθηση και προβολή των διαφημιζόμενων και το δεύτερο αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το ιστολόγιο και τις ιστοσελίδες μας.
Το portal istosch data &technologies lab χρησιμοποιεί μόνο πρωτογενή άρθρα των συντακτών και συνεργατών του. Κάνει αναδημοσιεύσεις μόνο από αυτούς και με την δική τους συναίνεση από τα δικά τους ηλεκτρονικά έντυπα και δίνει επίσης σε αυτούς το δικαίωμα της αναδημοσίευσης. Οποιοσδήποτε άλλος θέλει να αναδημοσιεύσει οτιδήποτε πρέπει να έχει την έγγραφη άδεια του portal, istosch data &technologies lab που εκπροσωπείται δια του αρχισυντάκτη του. Διαβάστε τους όρους παροχής και χρήσης του δικαιώματος η μη αναδημοσίευσης των κειμένων.
Ενισχύστε οικονομικά την επιβίωση του portal “istosch data &technologies lab“ Ενισχύστε την επιστημονική και καλλιτεχνική παρέμβαση στο διαδίκτυο
Στις δύσκολες εποχές, που το λαϊκό εισόδημα στενάζει και όλα τα οικονομικά αποθέματα εξαϋλώνονται κατά γεωμετρική πρόοδο, τα προς το ζειν μέσα από ένα ισχνό μισθό, δεν φτάνουν ούτε για “αέρα κοπανιστό”, και δεν μας οδηγούν στο “ευ ζειν”, άπαντα γίνονται δύσκολα για όλους.
Με ένα εξοντωτικό φορολογικό νόμο, που αφανίζει τους αυτοαπασχολούμενους και μεγαλώνει την κερδοφορία των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων, μετατρέποντας ουσιαστικά τη χώρα φορολογικό παράδεισο για τις πολυεθνικές, εμείς κρατάμε ζωντανό το όνειρο μας, σε ένα περιβάλλον που θέλει πολύ δύναμη και πολλές θυσίες για να επιβιώσεις.
Το Εναλλακτικό κι Ανεξάρτητο Κέντρο Τεχνολογίας - Διαδικτύου καθώς και το E - Funzine (portal) μας, συνεχίζουν να εργάζονται αδιάκοπα και με πάθος, βάζοντας ζητήματα πολιτισμού, τέχνης, ανθρωπιστικών, κοινωνικών επιστημών, αλλά και θετικών, καθώς και τεχνολογίας στο τελευταίο, με προτάσεις κι αναλύσεις που βοηθούν τον ελεύθερο μας χρόνο και να αναπτύξουμε μια άλλου είδους κοινωνική και κυρίως ταξική συνείδηση, που σήμερα βρίσκεται στο στόχαστρο.
Με πολύ κόπο και μεγάλη διάθεση προσφοράς, αλλά και με αίσθημα ευθύνης, ειδικά σε αυτή τη φάση, σε αυτές τις δυσμενείς οικονομικές συνθήκες, κάθε μικρή ενίσχυση για την παραπέρα συνέχεια του portal είναι πολύ σημαντική.
Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων για τη βοήθεια σας και σας ευχόμαστε καλές ηλεκτρονικές Περιηγήσεις, με μια υπόσχεση από μας, ότι κάνουμε το καλύτερο δυνατόν, πάνω και μέσα στα πλαίσια της εποχής.
- Μαθήματα και τεχνικές της ηλεκτρικής κιθάρας σε όλες τις κατηγορίες του εναλλακτικού ροκ (βήμα-βήμα) Γ’ Μέρος – Συγχορδίες μάθημα πρώτο –
- Coleman Hawkins, ο ιέραξ της Jazz
