Ο Ορφέας και ο Ηλεκτρικός Θησέας της Ελληνικής μουσικής εξέπνευσε
Ο Ορφέας και ο Ηλεκτρικός Θησέας της Ελληνικής μουσικής εξέπνευσε
Ο Γιάννης Μαρκόπουλος, εξέπνευσε χτες το Σάββατο 10.6.2021 και αποδήμησε για τον άχρονο κόσμο, αφήνοντας πίσω του, μια πολύτιμη και πλούσια ομολογουμένος δουλειά, αν όχι τεράστια παρακαταθήκη για τον ιστορικό του μέλλοντος, από αυτές που τον κατέταξαν στους μεγάλους, στο πάνθεον του Ελληνικού Ρεπερτορίου, κάθε μορφής και πάσης φύσης της εθνικής και λαϊκής μας μουσικής έμπνευσης και παραγωγής, που όμως η αξία του είναι και διαχρονική και παγκόσμιας κλάσης, παρότι ασχολήθηκε με την εποχή του και φυσικά έδρασε τοπικά.
Ο Γιάννης Μαρκόπουλος γεννήθηκε στις 18 του Μάρτη του 1939 κι έφυγε στα 84 του χρόνια, ενώ αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους μουσικοσυνθέτες της ελληνικής μουσικής και ένας από τους κορυφαίους μελετητές της μουσικής της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς επίσης τον πρώτο, που με επιτυχημένο τρόπο ενορχήστρωσε τα λεγόμενα «Ριζίτικα» το 1971.
Να σημειώσουμε ότι μέχρι τότε τα Ριζίτικά, ήταν μόνο χορωδιακά, με ρυθμό 5/8, με έδρα τη ρίζα των Λευκών Ορέων της επαρχίας Κυδωνίας στο Νομό Χανίων και με βάθος χρόνου που χάνεται κάπου στην Μινωϊκή Κρήτη, με αποτέλεσμα να πετύχει ένα πρωτοποριακό τέχνασμα που μέχρι τότε κανείς δεν τόλμησε. Αυτό το τέχνασμα δημιούργησε σχίσμα στους συλλόγους αυτού του είδους και συνολικά της Κρητικής μουσικής. Αφενός μεν (και) σε μια μερίδα συντηρητικής κοινότητας – σέχτας, που λειτουργεί μονίμως σταθερά και αυθαίρετα ως τοποτηρητής της παράδοσης, που τάχα μου δήθεν τη διαφυλάττει και τρόπον τινά την οικειοποιείται επίσης αυθαίρετα, να αποτελέσει ύβρη. Αφετέρου δε για την πλειοψηφία των οπαδών της εξελικτικής διαδικασίας στην παραδοσιακή μουσική, που ανέκαθεν υπήρχαν, να αποτελεί το μεγαλύτερο έργο που γράφτηκε ποτέ στην Νέα Κρητική Μουσική με την εισαγωγή έντεχνων χαρακτηριστικών. Αυτή ήταν και η αφορμή για το τέλος των κλασικών σκοπών και ρυθμών της, καθώς και το εναρκτήριο λάκτισμα για μελετητές που στο μέλλον, (που καταχρηστικά επαναλαμβάνουμε ξανά, ότι με αφορμή αυτή τη δουλειά) εμφανίστηκαν, κάνοντας ένα γενικευμένο και μέχρι πρότινος «απαγορευμένο» πάντρεμα ανάμεσα στην εν λόγω και την μουσική της Ανατολικής Μεσογείου.
Ο Γιάννης Μαρκόπουλος μπορεί να εμφανίστηκε το 1961 στη δισκογραφία με το «Θησέα», η να βραβεύτηκε με τις κινηματογραφικές «Μικρές Αφροδίτες» το 1963 και να έχει κυκλοφορήσει 31 ολοκληρωμένους δίσκους, 16 θεατρικά τηλεοπτικά και κινηματογραφικά sountracks, ωστόσο μέχρι σήμερα, έχει κυκλοφορήσει ακόμη 8 «Κύκλους Τραγουδιών με ενότητα», 6 «έργα σκηνής, 3 «έργα για Φωνές, Χορωδία, Αφηγητή και Ορχήστρα» και 12 συμφωνικές «μουσικές παρτιτούρες» με πρώτη αυτή του 1958 και τελευταία αυτή του 2005.
Κοντολογίς ο Γιάννης Μαρκόπουλος ήταν και είναι ο Ορφέας της αναγεννησιακής μουσικής της Κρήτης, αλλά και των αρχέγονων σκοπών της, καθώς και ο μεταλαμπαδευτής της στην έντεχνη λαϊκή δημιουργία της χώρας μας, που τόλμησε να να πληρώσει το τίμημα του μουσικού βαρκάρη που δανείστηκε από τη Βενετία από τα Κύθηρα, τη Μονεμβασιά και την Ανατολική Μεσόγειο και μετέφερε σε όλο τον κόσμο τις χρωματικές ανταύγειες του μουσικού του ορίζοντα. Ήταν ο ηλεκτρικός Θησέας που κινήθηκε με άνεση από το ροκ και στο Λαβύρινθο του, νικώντας Μινώταυρο της δικτατορίας και με τις υπέροχες Σειρήνες του, που κήρυξε την ανεξαρτησία της πατρίδας του από τους προστάτες, μέσω των εξεγερμένων πολιορκημένων. Μαζί με το Χρήστο Λεοντή τον δίδυμο(μουσικά αδελφό του κατά Μίκη Θεοδωράκη), τον Ξαρχάκο, το Μαμαγκάκη, τον Μπακαλάκο και τον Λουκά Θάνο αποτέλεσαν εκείνη την ομάδα που ουσιαστικά άλλαξε τη μουσική που έκανε το συμφωνικό, παραδοσιακό και το παραδοσιακό έντεχνο, κάπου ανάμεσα στην Ανατολική Μεσόγειο και το Θεσσαλικό κύκλο.
Αυτές τις ημέρες, έφυγε ένα ακόμα διαμάντι της Ελληνικής Μουσικής που η μουσική του συντρόφευσε και μεγάλωσε για τρεις και βάλε δεκαετίες, γενιές και γενιές, διαπαιδαγωγώντας τες, στο αισθητικά ανώτερο και στο ηθικά ανώτατο.
Ο Γιάννης Μορκόπουλος, με τον τρόπο αυτό, όχι μόνο έχτισε την την ταυτότητα της Μουσικής μας Ιθανένειας, πάνω στην μεσαιωνική και δημώδη μουσική της δυτικής και ανατολικής Κρήτης, με βάση την πολιτική στιχομυθία ειδικά με το Ζάβαρακατρανέμια που μάλλον ήταν ένας λεξάριθμος που αποκωδικοποιούσε την προσπάθεια αντίστασης στην Δικτατορία, αλλά έβαλε και τη “Λυδία λίθο” για την έντεχνη φορά – κατεύθυνση της δημώδους παράδοσης μας, σε εξελικτική φάση και μορφή, παντού στη χώρα.
Αυτό το γνήσιο Συνθετικό Τέκνο του Μ. Θεοδωράκη, μαζί με το δίδυμο του μουσικό του Αδελφό Χρήστο Λεοντή, αποτελούν την Ενδεκάδα των σπουδαιότερων συνθετών, του νέου Ελληνικού Τραγουδιού.
Θεοδωράκης, Χ”δάκις, Ξαρχάκος, Μαρκόπουλος, Λεοντής, Μικρούτσικος, Λοΐζος, Κουγιουμτζής, Καραϊνδρου, Μαυρουδής, Ανδριόπουλος.
Δισκογραφία
- 2009 Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΟΡΦΕΑ
- 2009 SHAPES IN MOTION (ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΕ ΚΙΝΗΣΗ)
- 2004 Ο ΤΑΧΥΤΑΤΟΣ ΛΟΥΗΣ
- 2001 ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ
- 2003 ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ ΚΑΙ ΑΡΕΤΗ
- 1996 ΑΝΑ-ΓΕΝΝΗΣΗ Κρήτη ανάμεσα σε Βενετιά και Πόλη
- 1998 ΦΙΛΟΙ ΠΟΥ ΦΕΥΓΟΥΝ
- 1996 ΑΝΤΑΥΓΕΙΕΣ
- 1994 Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΟΡΦΕΑ
- 1988 ΜΟΥΣΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΔΟΜΗΝΙΚΟ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟ (ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ)
- 1983 ΣΕΙΡΗΝΕΣ
- 1980 ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ
- 1980 ΝΤΕΝΕΚΕΔΟΥΠΟΛΗ
- 1979 ΣΕΡΓΙΑΝΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
- 1978 WHO PAYS THE FERRYMAN? (Ο Βαρκάρης )
- 1978 ΠΕΡΙΟΔΕΙΑ ΠΡΩΤΗ 13 συνθέσεις για ορχήστρα
- 1977 ΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ Λαϊκή Λειτουργία.
- 1975 ΟΡΟΠΕΔΙΟ Μουσική συνομιλία
- 1974 ΘΗΤΕΙΑ Μουσικό έργο, σε εννέα μέρη σε μορφή άτυπης όπερας
- 1974 ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ Κύκλος τραγουδιών
- 1974 ΘΕΣΣΑΛΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ Λαϊκό μουσικό έργο με θεατρικού ύφους στιγμιότυπα
- 1973 Ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΑΓΑΠΑΝΘΟΥΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
- 1973 ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ
- 1972 ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ
- 1972 ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΑΤΕΡΑ
- 1971 ΤΑ ΡΙΖΙΤΙΚΑ
- 1970 ΧΡΟΝΙΚΟ
- 1969 ΗΛΙΟΣ Ο ΠΡΩΤΟΣ
- 1961 ΘΗΣΕΑΣ
Ηλεκτρικός Θησέας
Μουσική:Γιάννης Μαρκόπουλος
Στίχοι:Δημήτρης Βάρος
Ερμηνεία:Παύλος Σιδηρόπουλος και Μαρία Φωτίου
Στιχοι:
(Π.Σιδηρόπουλος)
Με κάτασπρο πανί ένα καράβι
Απ’ το πενήντα έχει να φανεί
Και συ βιδώθηκες μες στο λιμάνι
Με ανθοδέσμη που ‘χει μαραθεί…
Ηλεκτρικός Θησέας σε πηγάδι
Κι η Αριάδνη έχει μουγκαθεί
Ηλεκτρικός Θησέας σε πηγάδι
Κι η Αριάδνη έχει μουγκαθεί…
(Μ.Φωτίου)
Σε δίκασαν να σπαταλάς τα χρόνια
Σε μια ζωή χωρίς προοπτική
Χάνεσαι σαν το γλάρο στην Ομόνοια
Και όταν ψάχνεις λύση στην φυγή
Πληρώνεις όσο-όσο τα διόδια
Και κομματιάζεσαι στην εθνική…
Ηλεκτρικός Θησέας σε πηγάδι
Κι η Αριάδνη έχει μουγκαθεί…
Διαφήμιση Εξωτερικού συνδέσμου
Διαφήμιση Εξωτερικού συνδέσμου
(Π.Σιδηρόπουλος)
Ποιος είναι ισοβίτης στο σκοτάδι
Ποιος αλαφιάζει δίχως πληρωμή
Ποιος σκύβει στους αφέντες το κεφάλι
Και ποιος τα βράδια κλαίει σαν παιδί…
Ποιος ονειρεύεται πως κάποιοι άλλοι
Βγαίνουν και κάνουν πρώτοι την αρχή
Ηλεκτρικός Θησέας σε πηγάδι
Κι η Αριάδνη έχει μουγκαθεί…
(Μ.Φωτίου)
Ναυάγια ονείρων αρμενίζουν
Και τα κεφάλια βγαίνουν σαν σκουριά
Στα σούπερ μάρκετ τελείωσε η ελπίδα
Και συ σκαρφάλωσες στη σκαλωσιά…
Που πήγαν οι τρακόσοι του Λεωνίδα
Και τι θα πούμε τώρα στα παιδιά;
Ηλεκτρικός Θησέας και τα λοιπά…
(Π.Σιδηρόπουλος)
Φοβάσαι ότι θα ‘ρθει καταιγίδα
Και θα μας πνίξει όξινη βροχή
Βαλε σε γυάλα μέσα την πατρίδα
Και κρύψε την καλά μέσα στη γη
Μήπως την ψάχνουν σαν την Ατλαντίδα
Αφού η Πανδώρα ανοίγει το κουτί…
Ηλεκτρικός Θησέας σε πηγάδι
Κι η Αριάδνη έχει μπερδευτεί…
Ψηφοθηρία λόγοι κι εμβατήρια
Ποτέ δεν έφεραν την αλλαγή
Γι’ αυτό και χάθηκες στα σφαιριστήρια
Και μες στα γήπεδα την Κυριακή
Τώρα καθώς κοιτάς τα διυλιστήρια
Ρωτάς ποιοι σ’ έχουν βάλει στο κλουβί…
Ηλεκτρικός Θησέας σε πηγάδι
Κι η Αριάδνη έχει τρελαθεί…
(Μ.Φωτίου)
Να κλείσεις τη πληγή θανατηφόρα
Και μες στα νέα ψάχνεις για δουλειά
Τα δάκρυα σου γίνονται μαστίγια
Και τον λαιμό σου σφίγγουν σα θηλιά
Όσα τα κέρδισες με τα μαρτύρια
Τα παζαρεύουν πάλι στα χαρτιά
Τρέχεις να ψάξεις μες στα καταφύγια
Και βρίσκεις μια αιχμάλωτη γενιά…
(Π.Σιδηρόπουλος)
Μια πλαστική ανέμισες σημαία
Πίστεψες σ’ έναν άγνωστο θεό
Κρέμασες το μυαλό σε μια κεραία
Ειδήσεις σίριαλ και τσίμπλα rock
Και πως θα ξημερώσει η άλλη μέρα
Όταν τα λάθη κλέβουν τον καιρό
Και πως θα ξημερώσει η άλλη μέρα
Όταν το ψέμα σέρνει τον χορό…
Ζωγράφισε ένα ήλιο στο ταβάνι
Μίλησε με τ’ αγέρι της νυχτιάς
Και χόρεψε μαζί με τη σκιά σου
Στους ήχους μιας αδύναμης καρδιάς
Πάρε τηλέφωνο την μοναξιά σου
Ή βγες ξανά στο δρόμο της φωτιάς
Πάρε τηλέφωνο την μοναξιά σου
Ή ΒΓΕΣ ΞΑΝΑ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ!
English for life, business and travelling
Ιδανικό / απευθύνεται σε επαγγελματίες και σπουδαστές οι οποίοι θέλουν να βελτιωθούν και να επικοινωνούν αποτελεσματικά σε επιχειρηματικό περιβάλλον αλλά και έξω από αυτό όπως στα ταξίδια αναψυχής ή κοινωνικές συζητήσεις.
Διάρκεια: 70 ώρες
Οκτώβριος – Μάιος
Πρόγραμμα: Δευτέρα 20:00 – 21:00 και Πέμπτη 20:00 – 21:00
Τμήμα: 6-8 ατόμων
Μέσο: online
Οι συμμετέχοντες θα πρέπει να είναι στο επίπεδοΒ1.Περισσότερα εδώ….
English for life, business and travelling
Ιδανικό / απευθύνεται σε επαγγελματίες και σπουδαστές οι οποίοι θέλουν να βελτιωθούν και να επικοινωνούν αποτελεσματικά σε επιχειρηματικό περιβάλλον αλλά και έξω από αυτό όπως στα ταξίδια αναψυχής ή κοινωνικές συζητήσεις.
Διάρκεια: 70 ώρες
Οκτώβριος – Μάιος
Πρόγραμμα: Δευτέρα 20:00 – 21:00 και Πέμπτη 20:00 – 21:00
Τμήμα: 6-8 ατόμων
Μέσο: online
Οι συμμετέχοντες θα πρέπει να είναι στο επίπεδοΒ1.Περισσότερα εδώ….
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Ορισμένα αναρτώμενα πολυμέσα από το διαδίκτυο στους ιστότοπους μας, όπως εικόνες & κυρίως video που αναρτούμε (με τη σχετική σημείωση της πηγής η οποία αναγράφεται πάνω και μέσα στην ίδια την προβολή τους), αναδημοσιεύονται θεωρώντας ότι είναι δημόσιας προβολής χρήσης και αναδημοσίευσης. Αν υπάρχουν δικαιώματα συγγραφέων, καλλιτεχνών, μουσικών, τραγουδοποιών, συγκροτημάτων, δισκογραφικών εταιρειών, κινηματογραφιστών, φωτογράφων, η ιδιοκτητών καναλιών στα διαδικτυακά πολυμέσα, παρακαλούμε ενημερώστε μας για να τα αφαιρέσουμε. Επίσης σημειώνεται ότι οι απόψεις του ιστολoγίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα άρθρων συνεργατών και αυτό δε μας δεσμεύει ως επιχείρηση. Για άρθρα και διαφημιστικό υλικό που δημοσιεύονται εδώ, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς το πρώτο απηχεί την προώθηση και προβολή των διαφημιζόμενων και το δεύτερο αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο το ιστολόγιο και τις ιστοσελίδες μας.
Το portal istosch data &technologies lab χρησιμοποιεί μόνο πρωτογενή άρθρα των συντακτών και συνεργατών του. Κάνει αναδημοσιεύσεις μόνο από αυτούς και με την δική τους συναίνεση από τα δικά τους ηλεκτρονικά έντυπα και δίνει επίσης σε αυτούς το δικαίωμα της αναδημοσίευσης. Οποιοσδήποτε άλλος θέλει να αναδημοσιεύσει οτιδήποτε πρέπει να έχει την έγγραφη άδεια του portal, istosch data &technologies lab που εκπροσωπείται δια του αρχισυντάκτη του. Διαβάστε τους όρους παροχής και χρήσης του δικαιώματος η μη αναδημοσίευσης των κειμένων.
Ενισχύστε οικονομικά την επιβίωση του portal “istosch data &technologies lab“ Ενισχύστε την επιστημονική και καλλιτεχνική παρέμβαση στο διαδίκτυο
Στις δύσκολες εποχές, που το λαϊκό εισόδημα στενάζει και όλα τα οικονομικά αποθέματα εξαϋλώνονται κατά γεωμετρική πρόοδο, τα προς το ζειν μέσα από ένα ισχνό μισθό, δεν φτάνουν ούτε για “αέρα κοπανιστό”, και δεν μας οδηγούν στο “ευ ζειν”, άπαντα γίνονται δύσκολα για όλους.
Με ένα εξοντωτικό φορολογικό νόμο, που αφανίζει τους αυτοαπασχολούμενους και μεγαλώνει την κερδοφορία των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων, μετατρέποντας ουσιαστικά τη χώρα φορολογικό παράδεισο για τις πολυεθνικές, εμείς κρατάμε ζωντανό το όνειρο μας, σε ένα περιβάλλον που θέλει πολύ δύναμη και πολλές θυσίες για να επιβιώσεις.
Το Εναλλακτικό κι Ανεξάρτητο Κέντρο Τεχνολογίας - Διαδικτύου καθώς και το E - Funzine (portal) μας, συνεχίζουν να εργάζονται αδιάκοπα και με πάθος, βάζοντας ζητήματα πολιτισμού, τέχνης, ανθρωπιστικών, κοινωνικών επιστημών, αλλά και θετικών, καθώς και τεχνολογίας στο τελευταίο, με προτάσεις κι αναλύσεις που βοηθούν τον ελεύθερο μας χρόνο και να αναπτύξουμε μια άλλου είδους κοινωνική και κυρίως ταξική συνείδηση, που σήμερα βρίσκεται στο στόχαστρο.
Με πολύ κόπο και μεγάλη διάθεση προσφοράς, αλλά και με αίσθημα ευθύνης, ειδικά σε αυτή τη φάση, σε αυτές τις δυσμενείς οικονομικές συνθήκες, κάθε μικρή ενίσχυση για την παραπέρα συνέχεια του portal είναι πολύ σημαντική.
Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων για τη βοήθεια σας και σας ευχόμαστε καλές ηλεκτρονικές Περιηγήσεις, με μια υπόσχεση από μας, ότι κάνουμε το καλύτερο δυνατόν, πάνω και μέσα στα πλαίσια της εποχής.
