Μεγάλοι Ποιητές

Ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης ήταν και είναι περισσότερο γνωστός με το καλλιτεχνικό του ψευδώνυμο Οδυσσέας Ελύτης, γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης στις 2 του Νοέμβρη του 1911 και εξέπνευσε στην Αθήνα, στις 18 Μάρτη του 1996, αποτέλεσε έναν από τους εμβληματικότερους κονδυλοφόρους με καλλιτεχνική φλέβα.
Ήταν από εκείνους τους ποιητές, δοκιμιογράφους, που άνηκαν στη λογοτεχνική γενιά του ’30, αλλά που δεν είναι σίγουρο ότι άνηκαν και στο δόγμα του Θεοτοκά. Δεν ήταν μόνο το γεγονός του ότι το 1979 κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, ήταν αυτός που δημιούργησε άθελα του την Τουριστική εικόνα για τη χώρα μας, χαρακτηρίζοντας την, μέσα από τα έργα του, ως την πιο λαμπερή και πιο φωτεινή της Μεσογείου. Μερικά από τα πλέον δημοφιλή ποιητικά του έργα ήταν, τα Άξιον Εστί, ο Ήλιος ο πρώτος καθώς και οι Προσανατολισμοί.
Κατά τους ειδικούς επενέργησε καταλυτικά ούτως ώστε να διαμορφωθεί ένα απόλυτα προσωπικό ποιητικό ιδίωμα, το οποίο τον κατέταξε και κατηγοριοποίησε στους βασικούς θεμελιωτές της ανανέωσης της εθνικής μας ποίησης, ωστόσο το χαρακτηριστικό αυτό, ήταν προϊόν της επίδρασης που είχε πάνω του η ποίηση του μεγάλου Ελιάρ που είχε μελοποιήσει κατά το παρελθόν. Αντικειμενικά αυτό που επενέργησε πάνω του, ούτως ώστε να φτάσει στον Όλυμπο της Ελληνικής Λογοτεχνίας από καταβολής του νέου Ελληνικού Κράτους, ήταν το γεγονός της μελοποίησης τους από συνθέτες παγκόσμιας κλάσης με επιπλέον οφέλη την διείσδυση του στις λαϊκές μάζες της πατρίδας μας.
Ένα ακόμα σπουδαίο γεγονός, αλλά περισσότερο φαινομενικά, ήταν ότι οι συλλογές του είχαν μεταφραστεί σε έναν πολύ μεγάλο όγκο γλωσσών ανά την υφήλιο.
Ο Οδυσσέας Ελύτης, πέραν των πολλών και σπουδαίων μεταφράσεων σε ποιητικές συλλογές, αλλά και σε σημαντικό αριθμό θεατρικών έργων, παρουσίασε και ο ίδιος με πολύ σπουδαία ανταπόκριση και αντίστοιχα δικά του έργα ως Καλλιτεχνικό Κριτικός, θυμίζοντας εδώ πέρα, ότι υπήρξε βασικό μέλος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Έργων Τέχνης και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κριτικής, αντιπρόσωπος στις Rencontres Internationales της Γενεύης και Incontro Romano della Cultura της Ρώμης, αποδείχνοτνας με αυτές τις συμμετοχές του την σημαντικότητα της γνώμης που εξέφραζε πάνω στον μέχρι τότε ζωντανό Ευρωπαϊκό Πολιτισμό, που τότε και εμπνέονταν και δημιουργούσε απρόσκοπτα και ανεμπόδιστα, σχολές, υποσχολές και καλλιτεχνικά ρεύματα, που σήμερα ως γνωστόν, όχι μόνο αδυνατεί, αλλά ενυπάρχει στα συντρίμμια του σήμερα, από τους κανόνες της “αγοραίας”¨λογικής.
Όπως και ο Γιάννης Ρίτσος εντάσσονταν στη στην γενιά του ’30, ουδόλως σχετίζεται με τον πυρήνα της λογικής του Θεοτοκά όπως προείπαμε παραπάνω, τουλάχιστον στο περιεχόμενο κι αυτό αποδείχνεται στη φάση των μεταφράσεων του στο μεγάλο Ελυάρ και όχι μόνο σε αυτόν φυσικά.
Όπως και ο Ρίτσος, υπήρξε λάτρης και εκφραστής του μοντερνισμού, έτσι κι αυτός αν και ο Ελύτης μαζί με τον Εμπειρίκο πήγαν τα πράγματα ένα κλικ παραπέρα, αφού οι δυο τελευταίοι αποτιμήθηκαν με το παρακάτω μότο του πρώτου(Εμπειρίκου δηλαδή), «Υπερρεαλισμός, μια νέα ποιητική σχολή».

Οι Διηγήσεις του διαπλέκονται δίπολα, ανάμεσα σε Ρωμιούς βιοπαλαιστές όπως ο Νουρεντίν Μπόμπα, αλλά και σε αλλόκοτα πλάσματα και ανθρώπους που κάθονται στους κάβους και αγναντεύουν τον ορίζοντα λες και περιμένουν κάτι από αυτόν, κάποιο δειλινό κάποιου Απρίλη σαν βίοι παράλληλοι, αυτοί της αναμονής κι αυτοί της δράσης.
Τότε που οι νύχτες έρχονται καθυστερημένα και μικραίνουν διαρκώς, δίνοντας παράταση στη ζωή, μέχρι να έρθει το Καλοκαίρι και να γίνουν ακόμα πιο ελάχιστες όπου κι εκεί η διαφοροποίηση οξύνεται. Στη γραφή του τα παραπάνω υποκείμενα, είτε θα παραδοθούν την στους ύπνους του μεσημεριού στα αλώνια του έρωτα, της γέννεσης και του θανάτου, είτε θα τα βάλουν όπως ο Νουρεντίν Μπόμπα με πασάδες και ξένους μπανκέρηδες, όργανα και στηρίγματα κι οι δυο τους της αγγλικής κατοχής, που ρουφούν το αίμα της εύφορης Αιγύπτου πετώντας ψίχουλα στους Ιθαγενείς.
Στα δίπολα των διηγήσεων του, τα μεν θα αναζητήσουν τη λήθη στην αναπόληση και στο πιοτό, τα δε, θα γίνουν λόγω φιλότιμου, από βαρκάρηδες, φονιάδες, ληστές και πειρατές, και εν τέλη καταλήγουν αντάρτες και λαϊκοί ηγέτες, για την απόδοση του “δικαίου”.

Αυτή η τεράστια πρόσκληση – πρόκληση – περιπέτεια με βάση ότι σαν σήμερα έφυγε ο τεράστιος Κώστας Βάρναλης, διορθώθηκε πάνω από δέκα φορές(είναι κάτι που δεν το έχουμε ματαξανακάνει πριν καν δημοσιευθεί και μας πήρε πάνω από τέσσερις ώρες για να το γράψουμε, ειλικρινά πρώτη φορά στα χρονικά μας συμβαίνει,) που πρακτικά σημαίνει ότι όλο και κάτι ξεχνούσαμε – προσπερνούσαμε από το έργο του. Δεν ήταν καθόλου έυκολο να γράψουμε γι αυτόν τον γίγαντα πέντε αράδες που να μην είναι βιογραφικής φύσης, αλλά να είναι ουσιαστικές πάνω στο επίσης τεράστιο έργο του και πιστέψτε μας, με όλο το δέος που μας διακατέχει και διατρέχει για τον εν λόγω, απορρέει μέσα από αυτό το απέραντο έργο του. Είναι πάρα πολύ εύκολο στην προσπάθειας μας όπως πάμε να σηκώσουμε ένα τέτοιο έργο (όπως το φωτεινό σέλας της πύρινης γραφής του), να λικνίσουμε και να διαλύσουμε συθέμελα κάτω από το βάρος των πλατιών μηνυμάτων αυτού του αληθινού, υπέροχου, μοναδικού και βαθύτατου του λόγου. Αλήθεια τι να πρώτο-γράψεις για το Βάρναλη, εκτός του ότι αυτός τα έγραψε όλα(όχι σχεδόν όλα, αλλά όλα), μην αφήνοντας κανένα περιθώριο για να τον μνημονεύσεις, ο ποιητής δεν ήθελε τέτοια πράγματα, δεν ήταν κάποιος νάρκισσος που επιζητούσε τα εύσημα, ο ποιητής αγαπούσε με όλο του το είναι τους φτωχούς ανθρώπους που έδιναν το χέρι τους σε όσους δεν άντεχαν άλλο τη μπόχα του βούρκου της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.